ارتباط غیر کلامی
ارتباطات غیرکلامی یکی از عوامل اصلی ارتباطات انسانی است که امکان برقراری ارتباطات موثر و فهم درست از همدیگر را فراهم می‌کند. این نوع از ارتباط می تواند به صورت های مختلفی انجام شود؛ از جمله زبان بدن، ارتباطات چشمی و … . هریک در شرایط مختلفی کاربرد داشته و حاوی پیام های متفاوتی نیز خواهد بود.
در این مطلب به بررسی مفهوم ارتباطات غیر کلامی و انواع آن پرداخته شده است.
ارتباط غیر کلامی:
ارتباط غیرکلامی به تبادل اطلاعات، احساسات، و پیام‌ها بین افراد به صورتی غیر از کلامی اشاره دارد. در این نوع ارتباطات، اطلاعات و پیام‌ها از طریق عناصر غیرکلامی مانند حرکات بدن، ایماءات، ارتباطات چشمی، لبخندها، و نگاه‌ها منتقل می‌شوند.
مهمترین منظور از ارتباط غیرکلامی این است که بیان احساسات، نیازها، و انگیزه‌ها به طریقی غیر از کلامی صورت می‌گیرد. این نوع ارتباطات به انسان‌ها امکان می‌دهد که با همدیگر درک و تعامل کنند، حتی در مواقعی که کلماتی برای بیان مفاهیم مورد نظر وجود ندارد یا در مواقعی که کلام به تنهایی کافی نیست.
ارتباطات غیرکلامی می‌توانند در ارتباطات بین فردی، روابط شغلی، مذاکرات، رهبری، و حتی در چارچوب فعالیت‌های روزمره همچون خرید و فروش، مصاحبه‌های کاری، و مواقع اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان مثال، نگاه‌های دوستانه یا آرامش بخش می‌تواند اطمینان بخش باشد، در حالی که نگاه‌های بی‌حوصله یا عصبی می‌توانند نشانه‌های ناراحتی یا استرس باشند.
انواع ارتباطات غیر کلامی:
ارتباطات غیرکلامی شامل انواع مختلفی از عناصر غیرکلامی است که برای انتقال اطلاعات، احساسات، و پیام‌ها بین افراد استفاده می‌شود. در زیر، برخی از انواع مهم ارتباطات غیرکلامی آورده شده است:
- ارتباطات چشمی شامل نگاه‌ها، ایماءات چشمی، و تمرکز چشمی است که می‌تواند اطلاعات و احساسات مختلفی را منتقل کند.
- حرکات بدن از جمله حالات وضعیت بدن، حرکات دست‌ها و پاها، و حتی تماس‌های بدنی می‌توانند نشانه‌های مختلفی از اطلاعات غیرکلامی را ارائه دهند.
- صداها و ادای صداها می‌توانند احساسات مختلفی را منعکس کنند، از جمله خوشحالی، غم، هیجان، ترس، و…
- لبخندها و لبخند زدن می‌توانند نشانگر خوشحالی، دوستی، قبولی، و دیگر احساسات مثبت باشند.
- استفاده از فضا و فاصله بین افراد می‌تواند نشانگر رابطه و تعاملات مختلفی باشد، از جمله صمیمیت یا دوری.
- تماس‌های بدنی مانند بغل و دست دادن نیز می‌توانند اطلاعات و احساسات مختلفی را منتقل کنند.
- استفاده از نمادها و علایم: استفاده از نمادها و علایم خاص می‌تواند پیام‌های مفهومی را منتقل کند. به عنوان مثال، اشاره به قلب می‌تواند نشانه عشق یا علاقه باشد، در حالی که نمایش شستن دست‌ها ممکن است نشانه اضطراب و نگرانی باشد.
ارتباطات غیر کلامی در چه شرایطی کاربرد دارد:
ارتباطات غیرکلامی در انواع مختلفی از شرایط و مواقع مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر تعدادی از شرایط که ارتباطات غیرکلامی مهم هستند، آورده شده است:
- مکالمات رسمی و غیررسمی: در مکالمات رسمی مانند مصاحبه‌های شغلی یا جلسات کاری، ارتباطات غیرکلامی می‌توانند نقش مهمی در انتقال اطلاعات غیرکلامی مانند اعتماد و قدرت شخصیتی داشته باشند. در مکالمات غیررسمی مانند ملاقات‌های اجتماعی نیز، ارتباطات غیرکلامی می‌توانند برای برقراری صمیمیت و ارتباط موثر کمک کنند.
- روابط شخصی و عاطفی: در روابط شخصی و عاطفی، ارتباطات غیرکلامی می‌توانند احساسات، نیازها، و اطلاعات عمیق‌تری را منتقل کنند. به عنوان مثال، لبخند، بغل‌گیری، و حرکات عاطفی می‌توانند نشانه‌هایی از عشق و محبت باشند.
- روابط کسب و کار و رهبری: در محیط‌های کسب و کار، ارتباطات غیرکلامی می‌توانند در تعاملات با مشتریان، همکاران، و مدیران بسیار مهم باشند. رهبران موفق علاوه بر کلام، از ارتباطات غیرکلامی برای نشان دادن اعتماد، قدرت، و صداقت استفاده می‌کنند.
- مذاکرات و روابط بین‌المللی: در مذاکرات و روابط بین‌المللی، که ممکن است زبان‌های مختلف مورد استفاده باشند، ارتباطات غیرکلامی می‌تواند درک و فهم بهتری از موقعیت و افکار مختلف فراهم کند.
- فرآیندهای یادگیری و آموزش: در فرآیندهای یادگیری و آموزش، ارتباطات غیرکلامی می‌توانند توجه و تمرکز دانش‌آموزان را افزایش داده و انتقال مفاهیم را تسهیل کنند.
- شرایط اضطراری و بحرانی: در شرایط اضطراری و بحرانی مانند حوادث طبیعی، ارتباطات غیرکلامی می‌توانند به عنوان وسیله‌ای برای انتقال پیام‌های مهم و اطلاعات فوری عمل کنند، زیرا در این شرایط ممکن است از کلام استفاده نمی‌شود یا امکان برقراری ارتباط کلامی ممکن نباشد.
| عنصر غيرکلامي | توضيح |
|---|---|
| ارتباطات چشمي | نگاه‌ها، ايماءات چشمي، تمرکز چشمي |
| حرکات بدن | ايستادن، نشستن، حرکات دست و پا |
| صدا و تن صدا | تلفظ، لحن، تغييرات صدا |
| لبخندها و لبخند زدن | نشانه‌هاي خوشحالي و دوستي |
| استفاده از فضا | فاصله بين افراد در فضا |
| تماس بدني | بغل‌گيري، دست دادن |
| زبان بدن | حالت وضعيت بدن، حرکات دست‌ها |
| لحن و تغييرات صدا | تلفظ، لحن، تغييرات صدا |
| استفاده از نمادها و علايم | اشاره به نمادها و علايم مختلف |
| اشتراک لباس و استايل | تاثير استايل و لباس بر فرد |
| استفاده از علامت‌ها و نشانه‌ها | استفاده از علامت‌هاي مختلف براي ارتباط |